Przy dziedziczeniu może pojawić się wiele dodatkowych kwestii. Zmarły mógł bowiem zażądać w testamencie, aby spadkobiercy przekazali określoną kwotę na rzecz konkretnej osoby. Może też przekazać tej osobie własność określonej rzeczy. Gdy pojawia się testament, to często mamy do czynienia również z prawem do zachowku – zazwyczaj taki spadkodawca pomija bowiem kogoś w testamencie.

Zapis testamentowy

Spadkodawca rozporządza w testamencie swoim majątkiem w ten sposób, że zobowiązuje spadkobiercę do przekazania konkretnej rzeczy lub sumy pieniędzy określonej osobie. Przykładowo matka nakazuje, aby syn, który dziedziczy cały spadek, przekazał na rzecz jej sąsiadki kwotę 5.000 zł. Wówczas ta sąsiadka może domagać się od spadkobiercy na drodze sądowej wypłacenie tej kwoty. To, że otrzymaliśmy coś w zapisie testamentowym nie powoduje, że odpowiadamy w jakimś zakresie za długi spadkowe.

Zapis windykacyjny

Spadkodawca rozporządza w testamencie swoim majątkiem w ten sposób, że konkretna osoba nabywa z chwilą śmierci spadkodawcy określoną rzecz lub nieruchomość (np. mieszkanie). Przykładowo ojciec może postanowić, że po jego śmierci własność mieszkania od razu przechodzi na jego córkę z pierwszego małżeństwa. Różnica między zapisem testamentowym a windykacyjnym dotyczy tego, że przy tym drugim własność przechodzi od razu na oznaczoną osobę – nie trzeba żądać od spadkobierców wykonania takiego zapisu.

Zachowek (mylnie nazywany zachówkiem)

Jeżeli jesteśmy w kręgu najbliższych spadkobierców ustawowych (dzieci, wnuki, małżonek, rodzice zmarłego), to w przypadku, gdy z jakichś przyczyn zostaniemy pominięci w testamencie, możemy żądać od pozostałych spadkobierców wypłaty kwoty pieniężnej, stanowiącej przynajmniej połowę tego, co by nam przypadło, gdyby zmarły nie pozostawił testamentu. Przykładowo gdy matka pozostawia jako jedynych spadkobierców trzech synów, ale przekazuje wszystko tylko dwóm z nich, to ten pominięty może żądać od swoich braci wypłaty kwoty, stanowiącej wartość przynajmniej połowy z 1/3 spadku, która by mu się należała, gdyby matka nie zostawiła testamentu. Należy pamiętać, że zachowku można dochodzić również wobec spadkobierców ustawowych, gdy zmarły ”rozda” swój majątek przed śmiercią – sprawa taka wymaga jednak szczegółowej analizy. Zachowku dochodzi się najczęściej na drodze sądowej. Należy też pamiętać o terminie przedawnienia, który wynosi 5 lat od tzw. otwarcia testamentu lub śmierci zmarłego.

Problematyka szczególnie zachowku potrafi być bardzo skomplikowana, dlatego też przed skierowaniem sprawy do sądu warto zasięgnąć opinii radcy prawnego lub adwokata.