W Polsce toczy się coraz więcej spraw o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Wiele z nich kończy się dosyć szybko – często już na pierwszej rozprawie. Są jednak i takie, które toczą się rok, a nawet kilka lat.
Wszystko zależy od tego, jak bardzo małżonkowie są ze sobą skłóceni i czy będą walczyli o każdą możliwą kwestię.
Ile trwa rozwód bez orzekania o winie? Zazwyczaj wyrok wydawany jest już na pierwszej rozprawie, na którą czeka się minimum 3 miesiące.
Ile trwa sprawa z orzekaniem o winie? Takie postępowanie zajmuje średnio od 3 do 4 rozpraw, a przerwy pomiędzy rozprawami to zazwyczaj 3-4 miesiące.
1. Ile trwa rozwód bez orzekania o winie / za porozumieniem stron
Należy pamiętać, że najkrótszy rozwód to taki, w którym małżonkowie dogadali się odnośnie do wszystkich istotnych kwestii. Mowa wtedy o rozwodzie bez orzekania o winie lub potocznie o rozwodzie za porozumieniem stron.
Kiedy oboje małżonkowie znaleźli porozumienie we wszystkich istotnych sprawach, wówczas rozwód ma szansę trwać krótko i zakończyć się już na pierwszej rozprawie.
Porozumienie między małżonkami we wszystkich istotnych sprawach oznacza między innymi, że:
- nie chcą ustalać, kto ponosi winię za rozkład pożycia małżeńskiego,
- wiedzą jak ma wyglądać władza rodzicielska nad wspólnym małoletnim dzieckiem,
- jaka będzie kwota alimentów na takie dziecko,
- jak mają wyglądać kontakty dziecka z rodzicami po ich rozwodzie.
Jeszcze krócej może trwać rozwód za porozumieniem stron, gdy małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci. Wtedy muszą tylko oboje zgodzić się na nieorzekanie o winie za rozkład pożycia małżeńskiego. Odpadają wtedy negocjacje, dotyczące kwestii małoletnich dzieci i ewentualne sporządzenie rodzinnego planu wychowawczego, czyli dokumentu, zawierającego uzgodnienia odnośnie do władzy rodzicielskiej, alimentów i kontaktów z dziećmi.
Trzeba też pamiętać, że kwestie formalne wpływają na długość postępowania sądowego. Dlatego warto odpowiednio sporządzić pozew oraz odpowiedź na pozew, aby uniknąć braków formalnych i niejasności. W przeciwnym razie sąd może nas wzywać do uzupełnienia takich braków (np. dołączenie do pozwu wymaganych prawem dokumentów) lub wyjaśnień, a to może spowodować nawet wielotygodniowe opóźnienie w rozpoznaniu sprawy.
Do takiego szybkiego załatwienia sprawy konieczne jest więc porozumienie małżonków, którym w rozmowach przedsądowych oraz sporządzeniu odpowiedniej dokumentacji mogą pomagać ich pełnomocnicy (radca prawny, adwokat).
Dużo zależy od liczby spraw, wpływających do danego sądu oraz od liczby sędziów orzekających w danym wydziale. Rozwód bez orzekania o winie w Sądzie Okręgowym na terenie województwa śląskiego można uzyskać po ok. 3-4 miesiącach od chwili złożenia pozwu. W innych województwach można czekać dłużej – przykładowo w Warszawie pierwsza rozprawa może się odbyć po ok. 8 miesiącach od złożenia pozwu.
Należy również pamiętać o tym, że:
- pozwu o rozwód nie można złożyć w dowolnym Sądzie i w dowolnym mieście – musi to być właściwy miejscowo Sąd Okręgowy, co zostało określone przepisami,
- nie w każdej sytuacji, w której małżonkowie dojdą do porozumienia, Sąd orzeknie między nimi rozwód.
Warto więc zapoznać się z naszym poradnikiem jakie przesłanki muszą zostać spełnione, by uzyskać rozwód. Mowa tu przede wszystkim o całkowitym i trwałym zerwaniu więzi pomiędzy małżonkami oraz o dobru wspólnego małoletniego dziecka.
2. Ile trwa rozwód z orzekaniem o winie
Gdy małżonkowie zgodnie nie zdecydują, by Sąd nie orzekał o winie za rozkład pożycia małżeńskiego, wówczas konieczne stanie się wykazywanie kto i z jakiego powodu winę za ten rozkład ponosi. Trzeba wtedy powołać dowody, dzięki którym będzie można wykazywać winę małżonka za rozpad związku.
Wśród dowodów najbardziej „czasochłonnymi” są świadkowie. Im więcej świadków wskażemy, tym więcej może być rozpraw, a okres pomiędzy kolejnym rozprawami trwa zazwyczaj kilka miesięcy.
Czasem świadek zeznaje krótko o konkretnym zdarzeniu (ok. 20-30 minut), ale są też osoby, które znają lepiej sytuację między małżonkami i potrafią zeznawać przez godzinę albo i dłużej. Rzadko jest wówczas możliwe, aby sąd zdążył przesłuchać na jednej rozprawie 2-3 takie osoby. Dlatego liczba świadków może wydłużyć czas całego procesu.
Trzeba też pamiętać, że świadek może mieszkać daleko od siedziby sądu, w którym toczy się sprawa. Ma wtedy prawo wnosić o przesłuchanie go w sądzie położonym najbliżej jego miejsca zamieszkania. Każdy taki wypadek powoduje, że sprawa przedłuża się o kolejnych kilka miesięcy.
Od 2019 roku Sąd może postanowić, że świadek będzie składał zeznania na piśmie. Wówczas dostaje on listę pytań oraz formularz z obowiązkiem odpowiedzi na pytania – zwykle ma na to 14 dni od doręczenia mu korespondencji. Ta możliwość jest coraz częściej wykorzystywana przez sądy w okresie pandemii koronawirusa – ogranicza się bowiem w ten sposób kontakt na sali sądowej świadków z sędziami oraz stronami procesu i ich pełnomocnikami.
Postępowanie rozwodowe nie skończy się również szybko, jeśli przedstawiamy wiele dowodów z dokumentów, o które sąd będzie musiał się zwrócić do różnych organów państwowych oraz instytucji (np. akta innych spraw sądowych, informacje z banków, od operatorów sieci komórkowych).
Rozwód z orzekaniem o winie w Sądzie Okręgowym na terenie województwa śląskiego trwa zwykle kilkanaście miesięcy, ale może ciągnąć się nawet dłużej.
Umów się na poradę prawną
Opowiedz nam o swoim problemie, uzyskaj odpowiedzi na pytania i dowiedz się jakie działania podjąć.
Wszystko zależy od liczby zgłoszonych świadków, czy będą oni przesłuchiwani osobiście w sądzie (dużo krócej trwa przesłuchanie świadków na drodze pisemnej), a także od tego, czy małżonkowie mają wspólne małoletnie dziecko i potrafią dojść do porozumienia w zakresie władzy rodzicielskiej, alimentów i kontaktów z dzieckiem.
Dlatego nie warto się „licytować” na jak największą liczbę świadków. Lepiej wskazać 2-3 osoby, które jednak będą dobrze rozeznane w sytuacji między małżonkami i były naocznymi obserwatorami pewnych zachowań i zdarzeń. Trzeba też pamiętać, że Sąd może sam pominąć dowód, który zmierza jedynie do przedłużenia postępowania lub ma wykazać fakt nieistotny dla sprawy lub już udowodniony.
Co jeszcze wpływa na to ile trwa rozwód?
Badanie psychologiczne i pedagogiczne (OZZS dawniej RODK)
Sprawa rozwodowa wydłuży się również wtedy, gdy sąd uzna za konieczne przeprowadzenie badań przez psychologa i pedagoga w ramach OZZS (Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów). Przeprowadza się je zazwyczaj wtedy, gdy jeden małżonek zarzuca drugiemu nieprawidłowe wykonywanie władzy rodzicielskiej lub chce z jakiegoś powodu ograniczyć mu kontakty z dzieckiem.
Badanie psychologiczne i pedagogiczne dotyczy tylko sytuacji, w której małżonkowie mają wspólne małoletnie dziecko. Należy ustalić, które rozwiązania będą dla niego najkorzystniejsze. Chodzi o ustalenie władzy rodzicielskiej, kontaktów z dzieckiem, czy rozwód będzie zgodny z jego dziecka. Na takie badanie czeka się jednak często kilka miesięcy – czasem nawet ponad pół roku.
Podział majątku w sprawie rozwodowej
Sąd rozwodowy może również dokonać podziału majątku wspólnego małżonków. Dzieje się tak jednak niezmiernie rzadko – zwykle wtedy, gdy obie strony są zgodne odnośnie do sposobu podziału majątku oraz tego, co wchodzi w skład tego majątku.
Gdy małżonkowie są skonfliktowani w tej kwestii, sąd może uznać, że przeprowadzenie tego podziału może spowodować nadmierną zwłokę w postępowaniu i pozostawić ten wniosek bez rozpoznania. Wówczas trzeba będzie po rozwodzie dokonać podziału w innym postępowaniu sądowym.
Jeśli zależy Ci na szybkim rozwodzie bez orzekania o winie, to może warto pozostawić kwestie podziału majątku na później – szczególnie jeśli jest on znaczny i wieloskładnikowy.
Zażalenie i apelacja
Każdy z małżonków może być niezadowolony z decyzji sądu jeszcze w trakcie postępowania – przed wydaniem wyroku. Chodzi tu przykładowo o zabezpieczenie alimentów lub uregulowanie kontaktów z dziećmi na czas trwania sprawy rozwodowej.
Odwołanie się poprzez zażalenie spowoduje, że sprawa zostanie skierowana do sądu wyższej instancji lub do innych sędziów tego samego sądu. Stwierdzą oni, czy decyzja sądu rozwodowego jest prawidłowa. Czas rozpatrzenia takiego zażalenia to również średnio 3 dodatkowe miesiące.
Natomiast niezadowolona z wyroku końcowego strona ma prawo wnieść apelację, czyli odwołać się od wyroku do sądu wyższej instancji. Cała procedura z tym związana to zazwyczaj minimum pół roku.
Powyższe terminy nie stanowią reguły w każdej sprawie i zostały podane przeze mnie tylko informacyjnie. W niektórych sądach na rozprawę można czekać dłużej, w innych krócej. To samo jest z badaniem psychologicznym i pedagogicznym w OZZS.
Jeśli myślisz o rozwodzie, a nie jesteś w stanie się dogadać z drugą stroną odnośnie do zawinienia, alimentów oraz opieki nad dziećmi lub kontaktów z nimi, to musisz się liczyć z tym, że sprawa może trwać przynajmniej rok, a nawet dłużej.